Niemand kan je hart breken zoals Sinéad O'Connor. Er was natuurlijk het nummer – Nothing Compares 2 U. En de video met de enkele traan die over haar wang viel. Er was haar etherische schoonheid; de engelachtige skinhead. Maar wat je hart het meest brak, was de onrustige ziel - de liefde, poëzie, intelligentie, pijn en waanzin, allemaal door elkaar gegooid en onafscheidelijk.
De laatste keer dat ik haar interviewde, in 2021, vertelde ze me dat ze bijna zes jaar in een psychiatrisch ziekenhuis had gezeten. Maar Sinéad, die woensdag op 56-jarige leeftijd stierf, zou het nooit zo noemen. Ze claimde het politiek incorrecte en onzegbare terug en spuugde de woorden vreugdevol uit. “Ik heb de meeste tijd doorgebracht in het gekkenhuis. Ik woon er al bijna zes jaar.” Ze benadrukte dat het haar voorrecht was om het zo te noemen, niet het mijne. "Alleen wij mogen het het gekkenhuis noemen - de patiënten."
Ik heb Sinéad twee keer geïnterviewd. Je moest je altijd afvragen of ze in staat was om geïnterviewd te worden of dat het misschien uitbuiting was. Het antwoord was nooit duidelijk. We hadden andere connecties. Mijn vriend John ging met haar uit toen ze in de twintig waren. Ze had iets met mannen die John heetten. Een paar weken geleden was hij zijn huis aan het opruimen, voorbereidingen aan het treffen om te verhuizen, en hij kwam een foto tegen van hen toen ze nog een stel waren. Ze was zo jong en levend. Het beeld leek vol hoop en onzekerheid.
De eerste keer dat we elkaar ontmoetten was in Bray, net buiten Dublin, in 2010. Ze was priester geworden, haar gezicht was ronder en ze droeg een tweed pak. Ze had het air van een industrieel uit het midden van de 20e eeuw. We waren aan het praten omdat paus Benedictus XVI net hadexcuses aangeboden aan de slachtoffers van tientallen jaren van seksueel misbruikdoor katholieke priesters in Ierland. Achttien jaar na het verscheuren van een foto vanPaus Johannes Paulus IIop Saturday Night Live als protest tegen misbruik in de kerk, was ze in het gelijk gesteld. Ondanks alles had ze nog steeds haar geloof. Ik vroeg of ze was aangesteld om twee vingers op te steken naar de katholieke hiërarchie. "Nee," zei ze, "ik deed het niet om aanstoot te geven. Het was gewoon iets privés tussen mij en de Heilige Geest.”
Die dag vertelde ze over het misbruik van haar moeder – fysiek en seksueel. Ze had het er altijd over. Ze vertelde me dat ze op school een prijs had gewonnen omdat ze in de kleinste bal was gerold en dat ze dat kon omdat ze er zo aan gewend was dat haar moeder haar in de maling nam. Geen wonder dat ze er nooit overheen is gekomen.
Ze vertelde ook over haar bipolaire diagnose en hoe medicatie had geholpen. Ze vroeg of ik ooit een cowboyfilm had gezien waarin de man van achteren wordt neergeschoten en er een enorm gat door zijn rug wordt geblazen: “Zo voelde ik me vroeger. Ik had het gevoel dat ik de wereld rondliep met een enorm gat in me. En binnen een dag na het innemen van de medicatie voelde ik dat het cement was gekomen en het gat had opgevuld.
In 2021 hebben we uren gepraat tijdens de lockdown op Zoom. Ze was thuis in Wicklow, zat bij een pijp die meedogenloos druppelde terwijl de dag overging in de nacht. Sinéad had een soort memoires geschreven die Remembering heette. Het was prachtig – elliptische, poëtische, prachtige zinnen verspreid tussen het puin van haar leven. Ze vergeleek het Ierland waar ze opgroeide met Iran: “een theocratie, iets minder machtig maar dezelfde situatie.”
En weer sprak ze over haar moeder. Marie was een kleptomaan die haar dochter dwong voor haar te stelen. Ze verzamelden geld in liefdadigheidsboxen, waarna Marie, die omkwam bij een auto-ongeluk toen Sinéad 18 was, alle donaties stal - soms wel £ 200 per nacht.
Sinéad had zich tot de islam bekeerd, haar naam veranderd in Shuhada Sadaqat, maar was nog steeds kettingrokend en onbenullig als altijd. Voor haar was het woord 'f*ck' niet zozeer een scheldwoord als wel een vorm van interpunctie.
Ze was leuk en grappig, maar er was zoveel ongeluk geweest in de tussenliggende jaren. Een radicale hysterectomie had haar in vreselijke fysieke pijn en zelfmoordneigingen achtergelaten. Niemand van haar familie kon met haar omgaan. Ze zei dat ze hen bang begon te maken. Ze was het psychiatrisch ziekenhuis St. Patrick's, dat ze haar tweede thuis noemde, zo dankbaar. "Godzijdank heb ik daar de afgelopen zes jaar veel doorgebracht, omdat ik anders niet zou leven." Ze vertelde over eerdere zelfmoordpogingen: “Ik nam de pillen en zei tegen God: ‘Oké, het is aan jou, jij beslist’, en dan werd ik natuurlijk drie of vier dagen later wakker. Het is duidelijk dat God denkt dat ik zo'n lastpost ben dat hij mij ook niet wil. Ik ben een sterke kleine klootzak. Het was niet de bedoeling dat ik dood zou gaan.'
Sinéad had een briljante manier met woorden. Zelfs op haar somberste zou ze je aan het lachen maken. Ze kreunde over haar niet-bestaande libido. 'Ik kijk niet eens meer naar de reet van politieagenten,' zei ze bedroefd. Ze vertelde me een van mijn favoriete grappen (ik heb het gevoel dat ze het me ook de eerste keer dat we elkaar ontmoetten vertelde): “Ik ging naar de dokter. Hij zei dat ik moest stoppen met aftrekken. Ik zei: 'Waarom?' en hij zei: 'Omdat ik je probeer te onderzoeken.'' Ze was meer dan oneerbiedig.
Maar meestal wilde ze praten over Shane, de op een na jongste van haar vier kinderen bij verschillende mannen. Ze was er kapot van dat hij was geplaatst na haar hysterectomie. Ze vertelde me dat hij een drugsverslaafde en dealer was geworden. Shane wasde liefde van haar leven. Ze voelde zich schuldig en boos en bang voor hem. We konden het niet in het stuk vermelden omdat er een gerechtelijk bevel was.
Sinéad deed me denken aan George Michael - buitengewoon begaafd, verpest, hilarisch en angstaanjagend kwetsbaar. Net als Michael gaf ze zelden interviews, maar als ze dat deed, praatte ze echt. In de daaropvolgende dagen sms'te ze obsessief - meer info, nog een anekdote over haar moeder ("Op een avond belden een paar vrienden van M op - ze gaf ze hondenvoer op toast en vertelde ze dat het paté was"), smeekt om haar niet verkeerd voor te stellen, en een opdracht om het niet al te somber te maken: “Maak er geen ellende van. Onthoud gewoon dat mijn verhaal dat niet isAngela's verdomde Ashes.”
Nadat het uitkwam, belde ze om te zeggen dat ze tevreden was - er waren wat grappen en het was geen ellendefeest. Het volgende dat ik wist, was dat ze een journalist had verteld dat ik haar had uitgebuit. Ik belde haar, vroeg haar wat haar probleem was. Ze verontschuldigde zich en zei dat het niet haar bedoeling was geweest om mij of de Guardian in haar kritiek te betrekken. Klassieke Sinéad.
We hielden contact. Afgelopen Januari,Shane pleegde zelfmoord op 17-jarige leeftijd. Toen ik het hoorde, vreesde ik het ergste voor haar, zoals velen van ons deden. Een paar weken later sms'te ze. 'Hé Simon, met Sinéad... mijn zoon over wie ik je vertelde toen we elkaar spraken... hij heeft zich vijf weken geleden van het leven beroofd. Ik laat het je gewoon weten...' Ze wilde voor The Guardian over zijn leven schrijven. “We kunnen kijken hoe we het het beste kunnen aanpakken. Zodat het uiteindelijk productief wordt. Geen rouwp*rno, bedoel ik. Iets nuttigs...' Ze stuurde emoji's van zichzelf in haar grijze hijab terwijl ze een krachtige vuist maakte. Ze heeft nooit voor ons over Shane kunnen schrijven.
In een van haar laatste berichten aan mij schreef ze: "Ik ben in orde ... sterke kleine catrice." En dat was ze – hoewel uiteindelijk niet sterk genoeg. Misschien wel het meest hartverscheurende aan haar zo jonge dood was de onvermijdelijkheid ervan.
Dit artikel is gewijzigd op 28 juli 2023. In een eerdere versie stond dat Shane de jongste van de kinderen van Sinéad O'Connor was. Dat had op een na jongste moeten staan.
In het Verenigd Koninkrijk en Ierland,Samaritanenbereikbaar via gratis telefoonnummer 116 123 of e-mailjo@samaritans.orgofjo@samaritans.ie. In de VS kunt u bellen of sms'en met deNationale reddingslijn voor zelfmoordpreventieop 988, chat door988lifeline.org, oftekst THUISnaar 741741 om contact op te nemen met een crisisadviseur. In Australië de crisishulpdienstReddingslijnis 13 11 14. Andere internationale hulplijnen zijn te vinden opvrienden.org
